برای عفونت پاروویروس B19 (B19V) هیچ درمان ضدویروسی اختصاصیِ تأییدشده وجود ندارد

درمان (Treatment) — پاروویروس B19 

برای عفونت پاروویروس B19 (B19V)هیچ درمان ضدویروسی اختصاصیِ تأییدشده وجود ندارد. داروهای cidofovir و brincidofovir (از گروه acyclic nucleoside phosphonates) در شرایط in vitro مهار تکثیر B19V را نشان داده‌اند، اما مطالعه بالینی انجام نشده است؛ بنابراین درمان ضدویروسی توصیه نمی‌شود. 

IVIG در کودکان نقص ایمنی/عفونت مزمن

از IVIG (ایمونوگلوبولین وریدی) در برخی موارد با موفقیت نسبی برای درمان اپیزودهای کم‌خونی مرتبط با B19V و نارسایی/اختلال مغز استخوان در کودکان دچار نقص ایمنی استفاده شده است.

• آنتی‌بادی اختصاصی می‌تواند به پاکسازی ویروس کمک کند، اما همیشه ضروری نیست؛ چون در بسیاری موارد قطع شیمی‌درمانی سیتوتوکسیک و بازگشت تدریجی عملکرد ایمنی به‌تنهایی کافی است.

• در بیمارانی که احتمال بازیابی ایمنی کم است (مثل AIDS)، IVIG ممکن است فقط بهبود موقت بدهد و نیاز به تزریق‌های دوره‌ای مجدد وجود داشته باشد. 

• در بیماران AIDS، پاکسازی عفونت B19V پس از شروع HAART (درمان ضدرتروویروسی بسیار فعال) حتی بدون IVIG هم گزارش شده است.

•  

دوز IVIG (نکته بوردی: شواهد کنترل‌شده نداریم)

در مورد دوز IVIG برای آپلازی RBC ناشی از B19V، مطالعات کنترل‌شده منتشر نشده است. گزارش‌های موردی و سری‌های کوچک نشان داده‌اند که کم‌خونی شدید ناشی از عفونت مزمن B19V با رژیم‌های مختلف IVIG می‌تواند پاسخ دهد:

• رژیم کلاسیک پیشنهادی اولیه:
  400 mg/kg/day تا ۵ روز 

• رژیم‌های با دوز بالاتر در برخی گزارش‌ها:
  1–2 g/kg تقسیم‌شده در ۱ تا ۳ انفوزیون 

✅ دوز و مدت IVIG می‌تواند بر اساس پاسخ درمانی تنظیم شود.
⚠️ بهترین زمان‌بندی/برنامه بهینه (optimal schedule) هنوز مشخص نیست.

درمان در عفونت جنینی (آنمی/هیدروپس)

جنین‌های آلوده به B19V که دچار آنمی و هیدروپس شده‌اند، با انتقال خون داخل‌رحمی RBC (intrauterine RBC transfusion) با موفقیت درمان شده‌اند؛ اما این اقدام ریسک‌های قابل توجهی دارد. 

به محض تشخیص هیدروپس جنینی (صرف‌نظر از علت احتمالی)، مادر باید به مرکز تخصصی درمان جنین (fetal therapy center) ارجاع شود، چون خطر عوارض جدی بالاست. 

نکات خیلی مهم (High-yield)

• آنتی‌ویروس تاییدشده نداریم → ضدویروس‌ها فعلاً توصیه نمی‌شوند.

• IVIG: برای کم‌خونی/نارسایی مغز استخوان در ایمونوساپرس‌ها می‌تواند کمک کند؛ گاهی با قطع شیمی‌درمانی و بازگشت ایمنی، مشکل حل می‌شود.

• AIDS: IVIG ممکن است موقت باشد؛ HAART می‌تواند باعث پاکسازی شود.

• دوز IVIG استاندارد قطعی ندارد (مطالعه کنترل‌شده نداریم):

  • 400 mg/kg/day × تا 5 روز

  • یا 1–2 g/kg در 1–3 انفوزیون

• هیدروپس/آنمی جنین: امکان تزریق RBC داخل‌رحمی وجود دارد ولی پرخطر؛ ارجاع به مرکز fetal therapy ضروری است.

پاورقی اصطلاحات مهم (Glossary)

1. Specific antiviral therapy approved (درمان ضدویروسی تأییدشده): دارویی که اثربخشی/ایمنی‌اش در کارآزمایی‌ها ثابت و برای این عفونت مجوز گرفته باشد (برای B19V وجود ندارد).

2. In vitro (در شرایط آزمایشگاهی): اثر دارو در محیط آزمایشگاه، نه لزوماً در بدن انسان.

3. Cidofovir / Brincidofovir: داروهای ضدویروس با اثر مهاری آزمایشگاهی روی B19V؛ بدون شواهد بالینی کافی برای توصیه.

4. IVIG (ایمونوگلوبولین وریدی): آنتی‌بادی آماده؛ در برخی بیماران نقص ایمنی به پاکسازی و بهبود آنمی کمک می‌کند.

5. Bone marrow failure (نارسایی مغز استخوان): کاهش شدید تولید سلول‌های خونی.

6. Cytotoxic chemotherapy (شیمی‌درمانی سیتوتوکسیک): درمان ضدسرطان که سلول‌های تقسیم‌شونده را سرکوب می‌کند و ایمنی را کاهش می‌دهد.

7. Temporary remission (بهبود موقت): کاهش علائم/بهبود آزمایش‌ها که ممکن است پایدار نباشد.

8. Reinfusion (تزریق مجدد دوره‌ای): تکرار IVIG برای حفظ پاسخ.

9. HAART: درمان ضدرتروویروسی بسیار فعال در HIV که با بهبود ایمنی می‌تواند به پاکسازی B19V کمک کند.

10. B19V-induced RBC aplasia (آپلازی RBC ناشی از B19V): توقف تولید RBC به علت درگیری پیش‌سازهای اریتروئیدی.

11. Intrauterine RBC transfusion (انتقال خون داخل‌رحمی): تزریق RBC به جنین برای درمان آنمی شدید؛ اقدام تخصصی و پرخطر.

12. Fetal therapy center (مرکز درمان جنین): مرکز تخصصی برای ارزیابی و مداخله‌های داخل‌رحمی، خصوصاً در هیدروپس.